Mekanik tahrikli su pompaları
Soğutma sıvısı
Aramaya geri dön
Ürün bilgileri
Soğutma sıvısı, motorun atık havasını motor radyatörüne veya ısıtıcı radyatörüne taşıyan taşıma ortamıdır. Özel soğutma sıvısı bileşimleri, soğutma sisteminin kusursuz bir şekilde çalışmasına önemli bir katkıda bulunmaktadır. Soğutma sıvısı, sıvı soğutmalı araç motorlarında birkaç istisna hariç olmak üzere (örn . yağ soğutması) su ve soğutma maddesi karışımından meydana gelmektedir.
Fonksiyon ve görev açısından soğutma sıvısının doğru olması, motor yağı kadar önemlidir. Yanlış spesifikasyonlar, uygun olmayan bir karışım oranı, soğutma sıvısının düzenli olarak değiştirilmemesi veya soğutma sıvısının çok fazla eskimesi sonucunda su pompası ve diğer motor parçalarında korozyon meydana gelir ve su pompası ile diğer motor parçaları zamanından önce devre dışı kalır. Soğutma maddesinde bulunan katkı maddeleri eskimeye karşı dengeleyici, korozyon koruması, köpük engelleyici, temizleme maddesi ve kaplama malzemesi olarak etki eder. Tüm katkı maddeleri, sonraki değişime kadar soğutma sıvısının usulüne uygun fonksiyonunu ve özelliklerini sağlar.
Soğutma maddesine yönelik en önemli birkaç fonksiyon veya durum aşağıda açıklanmıştır.
Fonksiyon ve görev açısından soğutma sıvısının doğru olması, motor yağı kadar önemlidir. Yanlış spesifikasyonlar, uygun olmayan bir karışım oranı, soğutma sıvısının düzenli olarak değiştirilmemesi veya soğutma sıvısının çok fazla eskimesi sonucunda su pompası ve diğer motor parçalarında korozyon meydana gelir ve su pompası ile diğer motor parçaları zamanından önce devre dışı kalır. Soğutma maddesinde bulunan katkı maddeleri eskimeye karşı dengeleyici, korozyon koruması, köpük engelleyici, temizleme maddesi ve kaplama malzemesi olarak etki eder. Tüm katkı maddeleri, sonraki değişime kadar soğutma sıvısının usulüne uygun fonksiyonunu ve özelliklerini sağlar.
Soğutma maddesine yönelik en önemli birkaç fonksiyon veya durum aşağıda açıklanmıştır.
 |
Dikkat |
Soğutma maddesinin antifriz fonksiyonu
Soğutma maddesinin ana bileşeni, monoetilen glikoldur. Bu bileşenin donma noktası çok düşüktür. Soğutma sisteminde kullanılan soğutma sıvısı, saf soğutma maddesi ve su karışımından oluşur ve bu karışım motor üreticisinin talimatlarına göre belirli bir oranda yapılmalıdır. Sık sık kullanılan bir karışım oranı 50:50'dir.
Çok düşük donma sıcaklıklarının mümkün olduğu alanlarda da soğutma maddesi, inceltilmeden kullanılmamalıdır. Soğutma maddesine çok az su karıştırılırsa veya soğutma maddesi, inceltilmemiş bir şekilde kullanılırsa, belirli bir sıcaklıktan sonra antifriz etkisi tersine döner. Bu durumda soğutma sıvısı, yüksek soğutma maddesi konsantrasyonuna rağmen –15 °C'nin altında sıcaklıklarda donabilir.
Soğutma maddesinin ana bileşeni, monoetilen glikoldur. Bu bileşenin donma noktası çok düşüktür. Soğutma sisteminde kullanılan soğutma sıvısı, saf soğutma maddesi ve su karışımından oluşur ve bu karışım motor üreticisinin talimatlarına göre belirli bir oranda yapılmalıdır. Sık sık kullanılan bir karışım oranı 50:50'dir.
Çok düşük donma sıcaklıklarının mümkün olduğu alanlarda da soğutma maddesi, inceltilmeden kullanılmamalıdır. Soğutma maddesine çok az su karıştırılırsa veya soğutma maddesi, inceltilmemiş bir şekilde kullanılırsa, belirli bir sıcaklıktan sonra antifriz etkisi tersine döner. Bu durumda soğutma sıvısı, yüksek soğutma maddesi konsantrasyonuna rağmen –15 °C'nin altında sıcaklıklarda donabilir.
Soğutma maddesinin ısı alma kapasitesi
Saf soğutma maddesinin ısı alma kapasitesi, normal suya kıyasla daha düşüktür. Yani, aynı hacimde soğutma maddesi ve su karışımı, saf suya kıyasla radyatöre daha az ısı taşıyabilir. Motor üreticisi, soğutma sistemi tasarımında soğutma maddesinin ısı alma kapasitesinin daha düşük olduğunu dikkate almıştır. Su pompasının devridaim hızı, radyatörün boyutu ve soğutma sıvısı miktarı uygun şekilde uyarlanmıştır. Soğutma sıvısına soğutma maddesi eklendiğinde ve araç radyatörü yeterli boyutta olduğunda, motor, sıcak bölgelerde de aşırı ısınmaya karşı korunur.*
İzin verilmeyen şekilde saf su ile çalıştırılan motorlar, bazı durumlarda asla doğru işletme sıcaklığına ulaşmaz, çünkü soğutma sistemi fazla büyüktür. Bu durum, Hasarlar ve arıza nedenleri bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
Kaynama noktasını yükseltme
Soğutma sıvısının kaynama noktası, soğutma maddesi miktarı arttıkça yükselir. Deniz yüksekliğinde mevcut olan hava basıncında saf suyun kaynama noktası 100 °C'dir. Monoetilen glikol bazlı saf soğutma maddesinde kaynama noktası 160 °C'nin üzerindedir. Bu nedenle soğutma maddesi miktarı, soğutma sıvısının kaynama noktasını önemli ölçüde etkiler. ani soğutma sıvısı, soğutma maddesi miktarına bağlı olarak ancak çok daha yüksek sıcaklıklarda kaynama noktasına ulaşır. Bu, motor parçalarında kavitasyonu önlemek için güvenlik rezervi olarak görev görür. Soğutma sisteminde aşırı basınç (yakl. 1 bar), kaynama noktasını daha da yükseltir.
Grafikte bazı glikol-su karışımlarının buhar basıncı eğrileri gösterilmiştir. Bunun sonucunda oluşan kaynama noktaları (örn . 1 bar soğutma sistemi ön basıncında ve çeşitli karışım oranlarında), ilgili kesişme noktalarında okunabilir.
* Ilıman enlem çizgilerinde bulunan sıcak iklim bölgelerinde satılan ikinci el araçlarda (ticari araçlar), motorun aşırı ısınmasını önlemek için gerekirse araç radyatörünün boyutu, üretici talimatlarına göre uyarlanmalıdır. Soğutma sisteminin saf su ile çalıştırılması ve/veya termostat sökülü halde çalıştırılması, motorun aşırı ısınmasını etkili bir şekilde önleyemez.
Saf soğutma maddesinin ısı alma kapasitesi, normal suya kıyasla daha düşüktür. Yani, aynı hacimde soğutma maddesi ve su karışımı, saf suya kıyasla radyatöre daha az ısı taşıyabilir. Motor üreticisi, soğutma sistemi tasarımında soğutma maddesinin ısı alma kapasitesinin daha düşük olduğunu dikkate almıştır. Su pompasının devridaim hızı, radyatörün boyutu ve soğutma sıvısı miktarı uygun şekilde uyarlanmıştır. Soğutma sıvısına soğutma maddesi eklendiğinde ve araç radyatörü yeterli boyutta olduğunda, motor, sıcak bölgelerde de aşırı ısınmaya karşı korunur.*
İzin verilmeyen şekilde saf su ile çalıştırılan motorlar, bazı durumlarda asla doğru işletme sıcaklığına ulaşmaz, çünkü soğutma sistemi fazla büyüktür. Bu durum, Hasarlar ve arıza nedenleri bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
Kaynama noktasını yükseltme
Soğutma sıvısının kaynama noktası, soğutma maddesi miktarı arttıkça yükselir. Deniz yüksekliğinde mevcut olan hava basıncında saf suyun kaynama noktası 100 °C'dir. Monoetilen glikol bazlı saf soğutma maddesinde kaynama noktası 160 °C'nin üzerindedir. Bu nedenle soğutma maddesi miktarı, soğutma sıvısının kaynama noktasını önemli ölçüde etkiler. ani soğutma sıvısı, soğutma maddesi miktarına bağlı olarak ancak çok daha yüksek sıcaklıklarda kaynama noktasına ulaşır. Bu, motor parçalarında kavitasyonu önlemek için güvenlik rezervi olarak görev görür. Soğutma sisteminde aşırı basınç (yakl. 1 bar), kaynama noktasını daha da yükseltir.
Grafikte bazı glikol-su karışımlarının buhar basıncı eğrileri gösterilmiştir. Bunun sonucunda oluşan kaynama noktaları (örn . 1 bar soğutma sistemi ön basıncında ve çeşitli karışım oranlarında), ilgili kesişme noktalarında okunabilir.
* Ilıman enlem çizgilerinde bulunan sıcak iklim bölgelerinde satılan ikinci el araçlarda (ticari araçlar), motorun aşırı ısınmasını önlemek için gerekirse araç radyatörünün boyutu, üretici talimatlarına göre uyarlanmalıdır. Soğutma sisteminin saf su ile çalıştırılması ve/veya termostat sökülü halde çalıştırılması, motorun aşırı ısınmasını etkili bir şekilde önleyemez.
Korozyon koruması
Soğutma sistemini korozyona karşı korumak, soğutma maddesinin en önemli görevidir ve bu özellikle komple motorun uzun kullanım ömrünü etkiler.
Soğutma sıvısında korozyonu önleyen maddeler olmadığında, soğutma sıvısında mevcut tuzlar veya asitler nedeniyle yapı parçaları kimyasal olarak aşınabilir (korozyon). Bunun sonucunda uzun vadede motor parçaları tahrip olur. Özellikle alüminyum korozyonu, soğutma sistemlerinde sık sık görülen bir sorundur.
Suda bulunan oksijen ayrıca demir maddeleri ile oksidasyona uğrar ve katı maddelerle (pas) soğutma sıvısını olumsuz etkiler. Oldukça sert olan pas parçacıkları, su pompasının keçesinde hızlı bir aşınmaya neden olur.
Korozyonu önlemek için soğutma maddesi alkali özelliğine sahiptir. pH değeri yaklaşık olarak 8'dir. Böylece soğutma sistemine giren asitlere karşı bir tampon etkisi elde edilir. Tampon etkisi, zamanla azalır. Tuzlu su, yağmur suyu, radyatör kireç çözme maddeleri artıkları veya soğutma sıvısına giren yanma gazları, asit-baz oranında asit oranını arttırabilir. Saf (damıtılmış) suyun pH değeri 7'dir ve bu nedenle nötrdür.
Grafikte farklı örnek sıvıların pH değeri aralığı gösterilmiştir.
Soğutma sistemini korozyona karşı korumak, soğutma maddesinin en önemli görevidir ve bu özellikle komple motorun uzun kullanım ömrünü etkiler.
Soğutma sıvısında korozyonu önleyen maddeler olmadığında, soğutma sıvısında mevcut tuzlar veya asitler nedeniyle yapı parçaları kimyasal olarak aşınabilir (korozyon). Bunun sonucunda uzun vadede motor parçaları tahrip olur. Özellikle alüminyum korozyonu, soğutma sistemlerinde sık sık görülen bir sorundur.
Suda bulunan oksijen ayrıca demir maddeleri ile oksidasyona uğrar ve katı maddelerle (pas) soğutma sıvısını olumsuz etkiler. Oldukça sert olan pas parçacıkları, su pompasının keçesinde hızlı bir aşınmaya neden olur.
Korozyonu önlemek için soğutma maddesi alkali özelliğine sahiptir. pH değeri yaklaşık olarak 8'dir. Böylece soğutma sistemine giren asitlere karşı bir tampon etkisi elde edilir. Tampon etkisi, zamanla azalır. Tuzlu su, yağmur suyu, radyatör kireç çözme maddeleri artıkları veya soğutma sıvısına giren yanma gazları, asit-baz oranında asit oranını arttırabilir. Saf (damıtılmış) suyun pH değeri 7'dir ve bu nedenle nötrdür.
Grafikte farklı örnek sıvıların pH değeri aralığı gösterilmiştir.
