Yanma bozukluklari 3/3
Diyagnoz (teşhis) bilgileri
Yanlış ateşlemeler nedir ve nasıl oluşur? Yanlış bir piston monte edildiğinde ne olur? Çukur çapı bunda ne gibi bir yol oynar? Vuruntulu yanma nedir? Nasıl oluşur ve sonuçları nelerdir? Bu makalede cevapları bulabilirsiniz.
- Kesintisiz delikli ve üzeri eriyen malzeme ile örtülmüş piston tabanı.
- Etek bölgesinde krapaj yerleri mevcut. Sebebi: Yüksek sıcaklıklar ve sürtünme sonucu aşağıya doğru itilen piston malzemesi.
Bu tür hasarlar erken veya yanlış ateşlemelerden kaynaklanır. Kızgın parçalar, yanma odasındaki gaz karışımının kendiliğinden alevlenme sıcaklığını aşıyor. Bunlar özellikle buji, egzoz valfi ve yanma odasındaki yanma artıklarıdır. Gaz karışımı daha esas ateşleme işleminden önce bujiden dolayı alevlenir. Bunun sonucunda alev, normal yanma sürecine kıyasla piston tabanına daha uzun etki eder.
Piston tabanı, yanlış ateşlemeler sonucu hızlı bir şekilde çok fazla ısınır ve bunun sonucunda malzeme hamur gibi yumuşar. Pistonun strok hareketlerindeki kütle kuvveti (atalet) ve hızla akan yanma gazları yumuşamış olan malzemeyi aşındırıp yerinden söker. Böylelikle yanma basıncı, piston tabanının kalan duvar kalınlığını içe doğru bastırır. Çoğu durumda krapaj meydana gelmez.
 |
BILGI Piston tabanının hızlı bir şekilde yerel olarak ısıtılması, sadece yanlış ateşleme sonucu mümkündür. |
- Çok düşük ısı değerine sahip bujiler.
- Çok fakir yakıt karışımı ve buna bağlı daha yüksek yanma sıcaklık dereceleri.
- Hasarlı, sızdıran valfler veya çok küçük valf boşluğu. Bu nedenle supaplar doğru kapanmaz (yuvaya doğru oturmaz). Akıp geçen yanıcı gazlardan dolayı supaplar çok ısınır ve kızarır. Bundan öncelikle egzoz valfleri etkilenir, çünkü giriş valfleri gelen taze gazlar üzerinden soğutulur.
- Yanma odasında kızgın yanma artıkları ve kurum birikmeleri.
- Enjektörlerin montaj ölçüsü yanlış (eksik veya iki kere monte edilmiş conta segmanları).
- Uygun olmayan, çok düşük oktanlı yakıt. Yakıt kalitesi motorun kompresyon oranına uygun olmalıdır, yani yakıtın oktan değeri motorun oktan ihtiyacına her işletme koşulunda denk gelmelidir.
- Benzine dizel karışmış ve bu nedenle yakıtın oktan sayısı düşmüş.
- Motor bölmesinde yetersi z havalandırma olmasından dolayı, motor sıcaklığı veya emme hava sıcaklığı yüksek.
- Motorda genel aşırı ısınma.
- Piston başında, piston çevresinin tamamına dağılmış olan, yerel olarak sınırlı krapaj çizgileri.
- Krapaj çizgileri, piston tabanından 2. kompresyon segmanına kadar uzanmaktadır.
- Krapaj çizgileri ağırlıklı olarak ateş segman setinde görülmektedir.
Bu hasar, yanma bozuklukları sonucu meydana gelir. Ancak hata, enjeksiyon sisteminde değildir; hata, yanlış bir pistonun kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Motorlar, yasal olarak öngörülen egzoz gazı standartlarına göre tasarlanır. Çok kez ilgili egzoz gazı standartlarına uygun pistonlar görünüş açısından birbirinden neredeyse ayırt edilemez.
Burada bildirilen hasar durumunda, aynı motor serisi dahilinde farklı egzoz gazı standartları için farklı yakıt yanma yuvası çapına sahip pistonlar kullanılmaktadır. Egzoz gazı standardı Euro 1 uyarınca olan piston (Çukur çapı: 77 mm) motor onarımında egzoz gazı standardı Euro 2 uyarınca olan bir pistonla değiştirildi (Çukur çapı: 75 mm).
Daha küçük olan çukur çapı nedeniyle enjeksiyon memesi sadece çukura değil aynı zamanda çukur kenarına püskürttü. Püskürtme yerlerinde çukur kenarı veya piston malzemesi ısındı ve daha fazla genleşti. Bunun sonucunda yerel olarak sınırlı olan krapaj yerleri meydana geldi.
Motor tipi ve egzoz gazı standardı için uygun olmayan pistonlar kullanıldığında, ağır yanma bozuklukları ve bunların sonucunda öngörülmeyen müteakip hasarlar meydana gelebilir. Daha az kayda değer olan eşlik eden belirtiler arasında ulaşılamayan egzoz gazı değerleri, güç kusurları ve daha yüksek yakıt tüketimi yer alır.
- Yanlış çukur biçimi, derinliği veya çapı olan piston.
- Sapma gösteren piston ölçüleri (örn. kompresyon yüksekliği).
- Yanlış yapı türüne sahip piston. Örneğin motor üreticisi tarafından belirli bir amaç için bir soğutma kanalı öngörülmüşse, soğutma kanalı olmayan bir piston kullanılamaz.
- Yanlış veya kullanım amacı için uygun olmayan parçaların kullanılması (enjeksiyon memeleri veya pompaları, silindir kapağı contaları veya karışımı ya da yanmayı etkileyen diğer parçalar).
Ateş segman setinde (Şek. 2) veya piston tabanı yüzeyinde (Şek. 3) erozyon tipi aşınmalar.
Piston ateş segman setinde ve piston başı üst yüzeyinde erozyon tipi malzeme sökülmesi veya aşınması daima uzun süredir söz konusu olan orta şiddete vuruntulu yanmanın sonucudur. Burada basınç dalgaları, silindir içinde yayılır ve ateş segman seti ile silindir duvarı arasında birinci kompresyon segmanına kadar aşağıya doğru ilerler. Basınç dalgasının dönme noktasında kinetik enerjiden dolayı çok küçük partiküller piston yüzeyinden koparılır.
- Yeterince vuruntu direnci olmayan yakıt. Yakıt kalitesi motorun kompresyon oranına uygun olmalıdır, yani yakıtın oktan sayısı motorun oktan ihtiyacına her işletme koşulunda denk gelmelidir.
- Benzinin dizel yakıt ile kirlenmesi. Sebebi: Yanlış yakıtın doldurulması veya her iki yakıt türü için tank veya bidonların değişimli olarak kullanılması. Benzine çok az miktarda dizel yakıt karıştığında bile benzinin oktan sayısı önemli ölçüde düşer.
- Örneğin aşınmış piston segmanları, supap kılavuzları ve egzoz gazı turbo şarjı nedeniyle yanma odasında büyük miktarda yağ. Bunlar yakıtın vuruntu direncini düşürür.
- Çok yüksek kompresyon oranı. Sebebi: Piston tabanları ve silindir kapağı üzerindeki yanma artıkları ya da motorun rektifiye edilmesi esnasında veya düzeltme amaçlı işlemlerde silindir bloğunun ve silindir kapağının yüzeyinin aşırı taşlanması.
- Ateşleme noktasının (avans) çok erken olması.
- Çok fakir yakıt karışımı ve buna bağlı daha yüksek yanma sıcaklık dereceleri.
- Çok yüksek emme havası sıcaklıklıkları. Sebepler: Motor bölmesinde yetersiz havalandırma veya egzoz gazı geri yığılması, emme havası kapağının yaz moduna zamanında geçmemesi veya arızalı değiştirme otomatiği (özellikle eski karbüratörlü motorlarda).
- Vuruntu ayarının devre dışı kalması.
- Kontrol ünitesi yazılımının değiştirilmesi.
|
BILGI
|
