Sizdirmazlik sorunlari ve piston segmani hasarlari

Yakit taşmasi

Diyagnoz (teşhis) bilgileri

Aşırı yakıt dolması genellikle piston segmanlarında hasara neden olur. Aşınmış piston segmanlarına neden olan durumlar neden genellikle yanlış yorumlanır? Aşırı yakıt dolması durumunun nasıl oluştuğunu bu makalede okuyabilirsiniz.

Kirden kaynaklanan hasarlardan sonra, motora aşırı yakıt dolması nedeniyle oluşan hasarlar ve aşınmalar piston segmanlarında en sık görülen ikinci hasar sebebidir. Motora aşırı yakıt dolduğunda, silindir duvarındaki yağ tabakası, piston segmanları silindir duvarında metal metale sürtecek ve dvar kalınlığında çok hızlı bir kayıp olacak derecede etkilenir. Piston segmanlarının silindir duvarı ile metal teması (Şek. 1) sadece kısa süreli olarak ve istisnai durumlarda (örneğin soğuk çalıştırmada) gerçekleşebilir ve motorun diğer işletim durumları için yasaktır. Pistonların, piston segmanlarının ve silindir deliklerinin çalışma ömrü ciddi şekilde etkilenir ve önemli derecede kısalır. Normal durumda, silindir içinde kayan parçalar yağ tabakası sayesinde (metal teması olmayacak şekilde) birbirinden ayrılmıştır (Şek. 2). Buradaki yağ tabakası, silindir içinde kayan parçaların yüzeylerindeki pürüzlerden daha kalın olmak zorundadır.

Motor çalışırken, yanma bozuklukları nedeniyle silindir duvarında sıklıkla yakıt birikir ve yakıt yoğuşması da görülebilir. Böylece yağ tabakası inceltilir veya yıkanır. Bu şekilde oluşan karışık sürtünme, piston segmanlarının birkaç bin kilometre sonra tamamen aşınmasına yol açar. Performans düşer ve motorun yağ tüketimi artar.

Karışık sürtünme, piston segmanlarında ve silindir yüzeyinde çok yüksek radyal aşınmaya neden olur. Bu aşınma, yağ sıyırma segmanının her iki sıyırma kenarında çok kolay görülebilir. Şek. 3'te bir tane yeni segman ve bir tane de karışık sürtünme sonucu aşınmış olan yağ sıyırma segmanı gösterilmiştir. Her iki sıyırma kenarı tamamen kaybolmuştur. Segmanın çıkarıldığı motorda aşırı yüksek yağ tüketimi söz konusu olmuştur. Sadece yağ sıyırma segmanları ile sınırlı kalmayan bu tür radyal aşınmalar, neredeyse her zaman motora aşırı yakıt dolması sonucu oluşur.

Aşınma özellikle tüm pistonlarda eşit düzeyde olmadığı zaman, aşınmanın motora aşırı yakıt dolması nedeniyle oluşan karışık sürtünmeden kaynaklandığı söylenebilir. Hatta bu durum çok sık meydana gelir ve segmanların muhtemelen kötü malzeme kalitesi veya silindirin hatalı şekilde işlenmesi nedeniyle aşınmadığının bir göstergesidir. O zaman aşınma, sadece belli silindirlerde değil tüm pistonlarda ve piston segmanlarında eşit şekilde görülürdü.

Motora aşırı yakıt dolmasından dolayı karışık sürtünme aşınması hem benzinli hem de dizel motorlarda görülen bir hasardır.

Benzinli motorda (özellikle de karbüratörlü eski motorlarda) sık olarak gerçekleşen kısa mesafeli sürüşler ve motor teklemesi ana nedenlerdir. Benzinli motorlar ilk çalışmada ve ısınma safhasında, çalışma sıcaklığındaki durumlarına kıyasla çok daha fazla yakıta ihtiyaç duyar. Sık olarak yapılan kısa mesafeli sürüşlerde, bazı durumlarda silindir duvarında yoğuşan ve yapışan yakıtın buharlaşamaması ve motor yağı ile birleşmesi söz konusu olabilir. Bunun sonucunda yağ incelir ve motor yağındaki viskozite kaybından dolayı karışık sürtünme meydana gelir. Benzinli motorda arızalı bujiler veya ateşleme bobinlerinden dolayı da motora aşırı yakıt dolar, çünkü yakıt ateşlenmez ve yakılamaz.

Dizel motorlarda içeri püskürtülen yakıt, yanma odasında yüksek düzeyde sıkıştırılmış havada ateşlenir. Sıkıştırma olmadığında (kötü dolum) veya yakıt kalitesi kötü olduğunda ateşleme gecikmesi gerçekleşir, yakıt tam olarak yakılmaz ve yanma odasının içinde sıvı yakıt birikir.

Dizel motorda motora aşırı yakıt dolmasının diğer sebepleri

Hatalı ve sızdıran enjeksiyon memeleri
Enjeksiyon pompasında arıza ve hatalı pompa ayarı
Hatalı şekilde yerleştirilmiş ve monte edilmiş enjeksiyon hatları (titreşim oluşumu)
Sızdırmazlık yüzeylerinde sonradan işlem yapılması ve yanlış kalınlıkta silindir kapağı contalarının kullanılması sonucu oluşan yanlış piston çıkıntı ebadı nedeniyle mekanik arızalar (pistonun silindir kapağına çarpması)
Tıkanmış hava filtreleri nedeniyle kötü dolum
Bozuk veya aşınmış turbo nedeniyle kötü dolum
Aşınmış veya kırılmış piston segmanları nedeniyle kötü dolum
Kötü yakıt kalitesi (kötü kendiliğinden ateşleme ve yakıtın tam olarak yanmaması)

DIKKAT

Bu tür hasarlarda da, aşınmanın sadece belirli silindirlerde mi yoksa tüm silindirlerde mi olup olmadığı ayırt edilmelidir. Tüm silindirlerde hasar varsa, yakıt kalitesinin veya dolumun kötü olması gibi genel bir neden söz konusu olabilir. Münferit silindirlerde daha ziyade hatalı enjeksiyon memeleri, enjeksiyon hatları, bujiler veya yüksek gerilim hatları arıza sebebi olabilir.