Motorun içine kir girmesi, motorun ve dolayısıyla piston segmanlarının da erkenden aşınmasına neden olan en yaygın görülen nedenlerden biridir. Kirlenme sonucu oluşan hasarların iki ana sebebi vardır:
Sebep 1
Kir, emilen hava ile silindirin içine ulaşır. Bu durum, hep hava filtresinin bakımı ihmal edildiği zaman gerçekleşir. Eğer araç hava filtresiz olarak kullanılıyorsa veya emiş sisteminde kaçak varsa ve kir hava filtresinin yanından geçerek yanma odasına ulaşırsa. Yanma odasında bulunan kir normal olarak piston segmanı oluklarının içine de girer ve orada bulunan yağla birleşerek aşındırıcı bir macun haline gelir (Şek. 1). Bu şekilde aşınan piston segmanlarının yüksekliği azalır ve piston segmanı olukları genişler (Şek. 2). Piston segmanlarında kir nedeniyle oluşan aşınma, temel olarak segman kenarlarına eksenel yönde etki eder. Segman radyal yönde de (çalışma yüzeyinde) karışık sürtünmeden dolayı aşınır ancak bu aşınma segmanın kenarlarında olduğu kadar yüksek derecede değildir. Segmanın kenarlarındaki yuvarlanma izleri, kanalların içinde kir olduğuna dair sıkça görülen bir işarettir. Çoğunlukla ince kumdan oluşan kir, segmanların dönme hareketi ve pistonun vurma hareketi ile bağlantılı olarak segman kenarına karakteristik deseni çizer.
Segmanlar çalışma sırasında genelde yuvanın alt kenarına yaslandığından, aşınma durumu segmanın üst kenarında ortaya çıkar. Yuvarlanma izleri de yine buralarda görülür (Şek. 3 ve 4).
Sebep 2
Kir, önceden meydana gelen bir hasar ve/veya iyi yapılmayan bir onarım/rektifiye nedeniyle yağ sirkülasyonunda kalmaya devam eder. Bu durumda kir, krank karterinden başlayarak silindir duvarlarını ve pistonları aşındırmaya başlar. Kir zerrecikleri, kirlenen yağ sirkülasyonları aracılığıyla da motordaki tüm yatak yerlerine ulaşır. Yağ filtresi motordaki yağı filtreler, ancak yağ sirkülasyonu çoğu zaman doğru şekilde temizlenmez. Yağ sirkülasyonunun temiz tarafında bulunan kir, yatak yerlerine ulaşır ve orada erken aşınmaya veya hasara yol açar.
DIKKAT
Yağ soğutucusunun bir motor arızası nedeniyle kirlenmesi halinde, soğutucunun temizlenmesi pek başarılı bir sonuç vermez. Bu durumda, eski yağ soğutucusunun kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek bir hasar riskini ortadan kaldırmak için yeni bir motor yağı soğutucusunu kullanmak daha iyi bir tercihtir.
Motor arızası durumunda, motor yağı filtresi motorun içindeki artıklardan dolayı bypass valfi açılacak derecede tıkanır. Bu durumda motor yağı filtrelenmeden yağlama yerlerine ulaşır. Bu durum, yatakların tamamen yağsız kalması nedeniyle oluşacak çok ciddi motor arızalarından kaçınmak için motor tasarlanırken göze alınır. Bir motor arızası meydana geldiğinde, yağ soğutucusunun içinde ve soğutucunun yağ hatlarında genellikle çok miktarda kir bulunmaya devam eder. Bu yüzden, yeni veya rektifiye edilmiş bir motoru temizlenmemiş bir yağ soğutucusuna bağlamak ve motoru çalıştırmak sorumsuzca bir davranıştır.