Korozja cierna
Opis
- Powierzchnia grzbietu łożyska lub powierzchnia podziału z wżerami
- Chropowate, matowe miejsca
Dolna panewka łożyska głównego,
wykonana z kompozytu stalowoaluminiowego
Także w obszarze powierzchni podziału widoczne są ślady ruchów panewki łożyska w postaci korozji ciernej. Powierzchnia materiału wykazuje znaczne zmiany.
Górne panewki łożyska głównego,
wykonane z kompozytu stalowoaluminiowego
Widoczne są wyraźne ślady korozji ciernej – częściowo z wyrwanymi fragmentami materiału (Rys. lewo).
Wyraźnie widoczne są tu oznaki powierzchniowej korozji ciernej z wyrwanymi fragmentami materiału i wżerami w powierzchni (Rys. prawo).
Ocena
Jeżeli panewka łożyska nie jest prawidłowo osadzona na koźle łożyskowym, powodowane tym faktem ruchy względne (mikropoślizgowe) prowadzą do korozji ciernej. Ciepło powstające wskutek tarcia powodowanego przez ruchy łożyska nie jest odprowadzane przez smar jak wewnątrz łożyska, lecz powoduje lokalne przegrzania stalowego grzbietu łożyska. Te przegrzania prowadzą do nadtopień wraz z typowymi dla tego zjawiska wżerami w powierzchni. Następuje wymiana materiału pomiędzy grzbietem łożyska a otworem. Medium otoczenia może penetrować schropowacone już i aktywowane powierzchnie, przyspieszając korozję. Korozja cierna powoduje spadek wytrzymałości zmęczeniowej materiału, gdyż ułatwia ona powstawanie mikropęknięć. Mogą wystąpić uszkodzenia zmęczeniowe z następstwami w postaci naderwać czy pęknięć zmęczeniowych.
Możliwe przyczyny
- Niewystarczające naprężenie wstępne lub zbyt duży otwór nieprzelotowy bądź zbyt mała panewka łożyska
- Zbyt mały występ panewki łożyska: występ panewki łożyska gwarantuje mocne osadzenie przez wystarczające pasowanie wtłaczane
- Odkształcenie korpusu: w przypadku bloków silnika z aluminium duże wpływy termiczne mogą spowodować różne odkształcenia korpusu i panewki łożyska, przy czym osadzenie łożyska może stać się niewystarczające
- Wygięcie wału korbowego: wygięcie wału korbowego pozostawia specjalne ślady przylegania na powierzchni bieżnej łożyska
- Zbyt słabe dokręcenie śrub
- Drgania lub wibracje korpusu bądź wału korbowego, powodujące mikroruchy (drgania i wibracje mogą być też wzmagane przez podkładki bądź puste przestrzenie)
Środki zaradcze
Jeżeli widoczne są objawy korozji ciernej, konieczna jest wymiana łożyska, gdyż jego wytrzymałość zmęczeniowa może być już zredukowana.
- Otwór montażowy i średnica zewnętrzna panewki łożyska muszą mieścić się w przedziale tolerancji, aby zapewniony był wymagany luz łożyskowy
- Występ: aby zagwarantować wymagane pasowanie wtłaczane do osadzenia łożyska jego panewki muszą mieć wystarczający występ
- Sprawdzić otwór montażowy i korpus, czy nie wykazują ewentualnych odkształceń
- Wyważyć wał korbowy podczas montażu i sprawdzić obciążenie wału
- Zachować kolejność dokręcania i wymagany moment dokręcania śrub, podane przez producenta
- Sprawdzić silnik, czy nie wykazuje drgań i wibracji podczas pracy
Korozja chemiczna
Opis
- Przebarwienia powierzchni materiału, z reguły w obszarze obciążeń głównych
- Powierzchnia bieżna chropowata i porowata
Dolna panewka łożyska głównego,
wykonana z kompozytu stalowoaluminiowego
Na powierzchni bieżnej, zwłaszcza pośrodku łożyska widoczne są osady produktów korozji. Osady występują w postaci plam. Pod mikroskopem w skorodowanym obszarze widoczne jest schropowacenie powierzchni bieżnej łożyska.
Ocena
Korozja chemiczna jest powodowana przez reakcje chemiczne pomiędzy panewką łożyska a olejem silnikowym. Przyczyną reakcji chemicznych są agresywne dodatki w oleju lub zanieczyszczenia oleju, które dostały się do niego podczas eksploatacji. Oddziaływania chemiczne powodują spadek wytrzymałości zmęczeniowej materiału, przez co uszkodzenia zmęczeniowe mogą wystąpić już przy niewielkim obciążeniu.
Możliwe przyczyny
- Zużycie, kawitacja i erozja mogą przyspieszać korozję, gdyż uszkadzają one powierzchnię materiału i aktywują ją chemicznie
- Powstawanie kwasów i soli metali wskutek starzenia oleju
- Niedopuszczalne, agresywne dodatki do olejów
- Agresywne produkty spalania (siarka, siarkowodór)
- Zanieczyszczenie oleju wodą lub środkami przeciw zamarzaniu
- Wysoka temperatura pracy przyspiesza przebieg procesów chemicznych, takich jak starzenie oleju
Środki zaradcze
Skorodowane łożyska muszą zostać wymienione.
- Wymianę oleju zawsze przeprowadzać zgodnie z wymaganiami producenta
- Stosować tylko wysokiej jakości oleje bez agresywnych dodatków
- Zapewnić wystarczające chłodzenie silnika