W czasie pierwszych godzin eksploatacji nowe tłoki ulegają trwałej deformacji plastycznej. Średnica większości tłoków zmniejsza się o kilka setnych milimetra. Proces ten określa się jako deformację promieniową tłoka.
Tło techniczne
Deformację promieniową tłoka powodują termiczne i mechaniczne obciążenia tłoka w fazie pierwszego rozgrzewania silnika. Redukcja średnicy tłoka (Dmax ) jest różna w zależności od kształtu konstrukcyjnego, składu materiałowego i obciążenia tłoka.
Co oznacza to w praktyce
Przed montażem średnicę nowego tłoka należy zmierzyć i udokumentować. Jeżeli wartość różni się od wytłoczonej na tłoku, tłoka nie wolno użyć. Wskutek deformacji plastycznej po dotarciu nie będzie już możliwe stwierdzenie pierwotnej średnicy tłoka, który pracował już w silniku. W przypadku tłoków, które już pracowały, nie będą więc możliwe reklamacje związane ze średnicami tłoków.
Pomiar średnicy tłoka
Maksymalna średnica tłoka (Dmax ) występuje w dolnej jednej trzeciej trzonka. Tłoki z powlekanymi trzonkami posiadają często w powłoce tak zwane okna. Maksymalną średnicę tłoka można zmierzyć w dolnym oknie (Rys. 1).
WSKAZÓWKA
W celu zapewnienia bezbłędnego pomiaru powierzchnie przyrządu pomiarowego (mikrometru kabłąkowego) nie mogą być większe od okien w powłoce.
Jeżeli powlekany trzonek tłoka nie dysponuje oknami, średnicę tłoka należy zmierzyć na powłoce. Aby uzyskać dokładny wynik pomiaru średnicy tłoka, należy odjąć od zmierzonej wartości podwójną grubość powłoki (ok. 2 × 0,015 mm). Jeżeli miejsce, w którym średnica tłoka jest największa, nie jest znane (powłoka tłoka bez okien, tłoki niepowlekane), dokładną pozycję należy określić przed dokonanie odpowiedniej ilości pomiarów (pod kątem 90° względem osi sworznia tłokowego).