Trudne lata

Lata 1939-1945, w których nazistowskie Niemcy sprowadziły na świat niszczycielską wojnę, pozostawiają wyraźne ślady także w życiu społecznym dotkniętych nią krajów. Chociaż poza strefami walk wszystko długo jeszcze wygląda tak, jakby życie toczyło się normalnie, nic już nie jest takie jak przedtem; dotyczy to również spółek Deutsche Vergaser Gesellschaft (DVG) w Berlinie i Karl Schmidt w Neckarsulm.

Początkowo praca biegnie normalnym trybem: nie jest konieczna zmiana produktu, ale klientem jest teraz niemiecki Wehrmacht. Wiele pojazdów używanych na froncie, na patrolach czy w transporcie wyposażonych jest w tłoki lub łożyska ślizgowe firmy Karl Schmidt albo gaźniki i pompy paliwowe firmy DVG.

Pracownik przy taśmie i w hali montażowej zauważa niewiele. Tyle tylko, że coraz częściej zmieniają się twarze kolegów. Robotnicy powoływani są do wojska. Wielu z nich nigdy nie wraca. Zamiast nich pracują kobiety, miejsca przy taśmach coraz częściej zajmują też jeńcy lub robotnicy przymusowi.

Im dłużej trwa wojna, tym więcej ludzi potrzeba na froncie. Coraz częściej pracę przerywają ataki lotnicze. 1 marca 1945 roku to nieszczęśliwy dzień dla fabryki Karl-Schmidt-Werk w Neckarsulm: zostaje w 80 procentach zniszczona przez bombowce. Długo nienaruszony zakład spółki DVG doznaje masywnych zniszczeń w ciągu końcowych walk o Berlin. Tam od dawna jednak nikt już nie pracuje. Już w latach 1943 i 1944 produkcja przenoszona jest stopniowo do łużyckiego Forst i Pragi. Po zakończeniu wojny zakłady te będą bezpowrotnie stracone.

Bilans 8 maja 1945 r. to zniszczone obiekty fabryczne i wielka liczba poległych na wojnie pracowników. Po wyjaśnieniu przez firmę Kolbenschmidt kwestii reparacji ci, którzy przeżyli wojnę, szybko zaczynają odbudowę swojego kraju i gospodarki.

Wiele przedsiębiorstw nadszarpniętych przez światowy kryzys korzysta początkowo na „przejęciu władzy“ przez narodowych socjalistów 30 stycznia 1933 r. Prowadzona przez nazistów polityka zatrudnienia – choć często ekonomicznie absurdalna – i zbrojenia w Rzeszy Niemieckiej zapewniają także spółkom DVG i Karl Schmidt GmbH nowe zamówienia z przemysłu motoryzacyjnego i okrętowego. Pojazdy Wehrmachtu wyposażane są w gaźniki i pompy paliwowe, podczas gdy tłoki wielkowymiarowe odgrywają ważną rolę w silnikach okrętowych. W obliczu rosnącej produkcji fakt, że gospodarka nie zależy już od wolnego rynku, lecz od planu czteroletniego, traci znaczenie.

Wybuch wojny w roku 1939 niesie ze sobą konieczność dodatkowego zwiększenia produkcji przez spółkę Karl Schmidt. Odnośnie fabryki DVG w Berlinie nic o tym nie wiemy. Zmiana spektrum produktów nie jest jednak na początku konieczna, w przeciwieństwie do innych niemieckich przedsiębiorstw. Pojazdy wojskowe potrzebują gaźników, pomp paliwowych, tłoków i łożysk ślizgowych tak samo jak cywilne.

W miarę trwania wojny zmieniają się jednak wymagania stawiane firmom Karl Schmidt i DVG. Potrzebą chwili staje się rozszerzenie palety producentów. Hamburska fabryka tłoków „Noleiko“ rozpoczyna w roku 1941 produkcję tłoków do silników lotniczych. Głównym zadaniem staje się jednak szybko zapewnienie produkcji przez filie i prowizoryczne obiekty. Powód: zaczęły się bombardowania Berlina i wielu innych niemieckich miast.

W roku 1943 rozpoczynają się relokacje zakładów: w celu zabezpieczenia produkcji tłoków części fabryki zostają przeniesione z Neckarsulm do miejscowości Heilbronn, Böckingen oraz do kopalni soli Kochendorf. W tym samym roku dział paliw i pomp silniki DVG przenosi się z Berlina do łużyckiego Forst, na przełomie lat 1943/1944 także dział produkcji gaźników. Nadaremnie. Ataki lotnicze powodują ciężkie zniszczenia nie tylko głównej fabryki spółki Karl Schmidt, ale także relokowanych zakładów. Wiosną 1945 roku załamuje się produkcja. Również Alfred Pierburg jest w marcu 1945 r. zmuszony do opuszczenia zakładu w Forst i przeniesienia fabryki do Joachimsthal, w dzisiejszych Czechach. Także tam produkcja szybko jednak zamiera. Na terenach okupowanych przez wojska sowieckie i amerykańskie zakłady DVG i Karl Schmidt otrzymują generalny zakaz produkcji. Grozi im całkowity demontaż.