Paskowate zużycie pośrodku łożyska
Opis
- Paskowate zużycie pośrodku łożyska, na przedłużeniu rowka olejowego – w przypadku łożyska korbowego w obu panewkach łożysk w strefie kanału olejowego w czopie
- Częściowo obiegowe rysy
- Mniejsze zużycie krawędź łożyska
- Ograniczony zasięg strefy zużycia
- W poważnych przypadkach widoczne są objawy zmęczenia materiału i nadtarcia
Widoczne są ostro odgraniczone paski pośrodku łożyska. Odpowiadają one kształtem rowkowi olejowemu, znajdującemu się w górnej panewce łożyska głównego. Ślady zużycia występują w postaci zużycia adaptacyjnego i wskutek docierania.
Ocena
Ten rodzaj zużycia może wskazywać na brakujący lub niewystarczająco zaokrąglony kanał olejowy (Rys. 1). Najbardziej widoczne jest przy tym zużycie dolnej panewki w przypadku łożysk głównych lub obu panewek w przypadku łożysk korbowych, występujące w obszarze kanału olejowego w czopie. Drugą przyczyną, mogącą prowadzić do takiego samego obrazu uszkodzenia, jest tak zwane zużycie komorowe (Rys. 2). Jest ono skutkiem mniejszego zużycia czopa w obszarze rowka olejowego. Ponieważ w obszarze rowka olejowego nie występuje metaliczny styk pomiędzy czopem a łożyskiem, nie dochodzi tu do ścierania się materiału i powstaje strefa podwyższenia na czopie. To podwyższenie powoduje paskowe zużycie panewki łożyska bez rowka olejowego. Oba procesy mogą powodować nadtarcia i uszkodzenia zmęczeniowe.
Możliwe przyczyny
- Brakujący lub niewystarczająco zaokrąglony kanał olejowy (Rys. 1)
- Niekorzystny parowanie materiału łożyska i czopa powoduje mniejsze zużycie czopa w obszarze rowka olejowego (Rys. 2)
(1) W obszarze rowka olejowego w górnej panewce łożyska głównego nie występuje styk metaliczny. Zużycie czopa jest mniejsze niż w strefach występowania styku z powierzchnią łożyska.
(2) Wskutek zmniejszonego zużycia czopa w strefie rowka olejowego może powstać minimalne podwyższenie (tu pokazane z nadmiarem dla ułatwienia zrozumienia).
(3) W dolnym łożysku głównym, które nie posiada rowka olejowego, to podwyższenie powoduje zwiększone zużycie pośrodku łożyska. Prowadzi to do typowego paskowego obrazu zużycia komorowego.
Środki zaradcze
W zależności od postępu zużycia możliwa jest dalsza eksploatacja łożysk. Jednak w chwili powstania nadtarć lub wystąpienia oznak zmęczenia materiału należy wymienić łożyska i przedsięwziąć odpowiednie kroki w celu znalezienia przyczyny:
- Kontrola i ponowna obróbka otworu wylotowego kanału oleju
- Kontrola podwyższenia na wale w obszarze rowka olejowego
- Kontrola pary materiałowej czopa i łożyska (twardość wału i łożyska)
- Kontrola chropowatości czopa